In de eerste sessie op 21 juni gingen we met een gezelschap van 24 deelnemers op een mooie locatie in Woerden aan de slag met de contouren van de toekomstige accountantsopleiding. Hier deden we inspiratie op uit wetenschappelijk onderzoek naar professioneel leren en uit de opleidingen tot huisarts en advocaat. We nodigden de deelnemers uit om vrij en out of the box te denken en dat hebben zij gedaan.
Met het resultaat van deze sessie gaan we op 13 september kijken naar de effectiviteit van de opleiding, en dan vooral naar hoe en waar je het beste leert om die accountant van de toekomst te worden.
Klankbordgroep - een reality check
Tijdens het project stemmen we regelmatig af met een klankbordgroep waarin verschillende stakeholders uit het onderwijs en werkveld vertegenwoordigd zijn. Zij voorzien ons van waardevolle input en feedback over de aanpak, vormgeving, opbouw en inhoud van de sessies en de (tussentijdse) resultaten.
Johan Arends is partner bij Van Ree Accountants en lid van de klankbordgroep voor het project. We laten hem graag aan het woord om toe te lichten hoe hij het project ervaart.
1. Wie ben je en waar ligt je focus binnen de accountancy?
Ik ben Johan Arends en ik ben twaalf jaar werkzaam geweest in zowel in de audit als in de non-audit praktijk. Mijn focus ligt de laatste drie jaar voornamelijk op de samenstel- en adviespraktijk. Het optimaal bedienen van mijn klanten en het stimuleren van mijn teamgenoten is mijn passie.
2. Je bent vorig jaar afgestudeerd, hoe heb je je eigen opleiding ervaren?
De theoretische opleiding heb ik gevolgd bij Hbo A&A en de praktijkopleiding via het SRA. Beide heb ik als zeer positief ervaren. Wel merkte ik dat er een betere aansluiting zou kunnen zijn tussen theorie- en praktijkopleiding in combinatie met het daadwerkelijke werkveld. Dat is ook één van de vraagstukken waarmee in de hackathons aan de slag wordt gegaan.
3. Wat vind jij het belang van het project Stip aan de Horizon?
Ik hoop dat we met elkaar bereiken dat er een nog betere integratie komt tussen de accountantsopleiding en het werkveld. Dat is voor mij ook de reden om deel te nemen aan de klankbordgroep.
4. Hoe heb je als young professional de bijeenkomsten en discussies met de klankbordgroep tot nu toe ervaren?
De bijeenkomsten zijn waardevol en ieders inbreng wordt sterk gewaardeerd. Wat mij opvalt is dat de vertegenwoordigers van de theoretische opleidingen elkaar goed kennen. Het komt over als een ‘ons-kent-ons cultuur’. Universiteiten en hbo’s overleggen onderling blijkbaar al regelmatig op verschillende onderwerpen, delen makkelijk hun ideeën en zoeken waar nodig afstemming met elkaar. Ik vind het dus van groot belang om de perspectieven vanuit het werkveld op de accountantsopleiding te delen. Daarom vind ik het extra belangrijk om deel te nemen aan de klankbordgroep. Ik zie het als een risico dat het werkveld – in al zijn diversiteit - te weinig wordt meegenomen. Daar vindt namelijk de praktijkopleiding plaats.
5. Wat is de grootste uitdaging voor een toekomstbestendig, studeerbare en aantrekkelijke opleiding, denk je?
Het is door de jaren heen altijd zo geweest dat mensen uitvallen gedurende de accountantsopleiding. Doordat de gemiddelde jongere op dit moment een andere wens heeft als het gaat om de balans tussen privé versus werk/studie is het belangrijk om te zorgen voor een goede studentreis, zonder te veel ballast. De praktijkopleiding is de laatste jaren behoorlijk gevuld met cursussen, intervisies en bijvoorbeeld een ICAIS-opdracht. Als ik kijk naar (de inhoud van) de theoretische opleidingen, lijkt daar niets vanaf te zijn gegaan. Hierdoor worden de drempels om met de accountantsopleiding te beginnen steeds hoger.
Als ik accountants spreek die twintig jaar geleden afstudeerden, is er alleen maar meer bijgekomen als je kijkt naar wat de huidige opleiding nu omvat. Het leek toen wel een ‘makkie’ in vergelijking met nu. Als gevolg van de ontwikkelingen in de samenleving zijn er ook meer onderwerpen in de opleiding gekomen, zoals IT. En er komt nog meer op ons af. De uitdaging is: hoe houden we de kennis en vaardigheden op peil met het oog op het maatschappelijke belang dat de accountant moet dienen, maar zonder te veel extra’s in het al intensieve curriculum?
6. Heb je door je deelname aan de klankbordgroep bepaalde eyeopeners ervaren (in je eigen praktijk)?
Bij de eerste hackathon bogen de deelnemers zich over het vraagstuk wat het betekent om een startbekwame accountant te zijn. In onze laatste sessie werd de input die uit de hackathon kwam, en die van de onderzoeksgroep van Universiteit Maastricht, met de klankbordgroep gedeeld. Er kwam naar voren dat huisartsen opgeleid worden tot het moment waarbij beoordelaars kunnen zeggen: ‘het komt goed met deze arts in spe’. Althans, dat is wat startbekwaam in de medische beroepsopleiding betekent. Zelf heb ik dit tijdens mijn opleiding ook zo ervaren, maar blijkbaar ervaart een aantal studenten en trainees dit totaal anders tijdens de accountantsopleiding of bij het geïntegreerd slotexamen. Het is voor hen meer - heel zwart-wit gezegd - ‘het afvinken van de CEA-eindtermen’. Dit was voor mij een eyeopener.
7. Heb je een belangrijke boodschap die je (toekomstige) studenten, docenten, praktijkbegeleiders of andere betrokkenen bij de opleiding zou willen meegeven?
Belangrijk is denk ik dat we inderdaad kijken vanuit het perspectief: ‘komt het goed met deze student of trainee?’. Het werkveld – en daarmee bedoel ik niet de stagebureaus die de praktijkopleiding verzorgen - moet hier naar mijn mening een belangrijkere stem in krijgen. De praktijkbegeleider zou bijvoorbeeld betrokken kunnen worden bij het slotexamen.
Als we de theorie- en praktijkopleiding meer integreren, zou het werkveld hier ook bij betrokken kunnen worden, zodat een goede driehoeksverhouding ontstaat tussen kantoor, accountantsopleiding (theorie en praktijk) en student/trainee. Vooral de rol van de praktijkbegeleider is daarbij van belang. Daarom ben ik ook heel benieuwd naar de uitkomsten van de derde hackathon als de deelnemers daar hun licht over laten schijnen.