IT kenmerkt zich door dynamiek; de ontwikkelingen volgen elkaar snel op en het belang van IT neemt toe. In het nieuwste CEA-rapport ‘Themaonderzoek Implementatie IT-eindtermen in de RA-opleidingen’ merkt de commissie van externe deskundigen daarom ook op dat IT in toenemende mate de businessdriver wordt, waarop bedrijven hun businessmodellen bouwen. Dat vraagt in de praktijk om accountants die meer conceptuele bagage hebben op het gebied van IT.
Inzichten
Alle in het onderzoek bevraagde RA-opleidingen zijn zich ten volle bewust van het belang van IT voor toekomstige accountants. Dat wordt ook duidelijk weerspiegeld in de visie van deze opleidingen. Wel kijken sommige opleidingen daarbij nog vrij traditioneel, door IT vooral te zien als ‘ondersteunend aan bedrijfsprocessen’. Vanuit andere opleidingen wordt juist meer de dragende, aanjagende rol van IT als businessdriver gezien en worden IT-risico’s aangemerkt als potentiële businessrisico’s. Ongeacht deze verschillen in visie is duidelijk dat toekomstige accountants het verdienmodel van controlecliënten goed moeten kunnen doorgronden. Daarvoor is het nodig dat studenten in hun opleiding voldoende conceptuele kennis van een breed palet aan IT-onderwerpen meekrijgen. De onderzoekscommissie vindt het daarom een goed idee dat alle RA-opleidingen een analyse van de IT-concepten maken, die zij het meest relevant vinden voor toekomstige RA’s. Ook stimuleert de commissie de RA-opleidingen om elkaar hierin (nog meer) op te zoeken en ideeën uit te wisselen.
Gewenste verbeteringen
In de context van het onderzoek zijn meerdere waarnemingen gedaan. Zo komen actuele IT-onderwerpen en -ontwikkelingen in de landelijke tentamens ICAIS en A&A nog in beperkte mate terug. In recentere tentamens komen deze zaken meer naar voren, maar het tempo waarin dat gebeurt mag volgens de commissie wel omhoog. Ook wordt geconstateerd dat nog niet alle opleidingen voldoende aandacht besteden aan de samenwerking met IT-deskundigen, zoals IT auditors. De commissie merkt daarnaast op dat het voor aankomend accountants belangrijk is dat zij derdenrapportages over de beheersing van IT controls correct leren interpreteren, om zo de juiste vertaalslag te kunnen maken naar de consequenties hiervan voor de controleaanpak. Een ander genoemd punt van aandacht is de IT-deskundigheid van docenten. De RA-opleidingen krijgen in het rapport het advies mee om de IT-deskundigheid van hun docenten te blijven versterken.
Good practices
In het kader van het onderzoek kwamen er ook diverse good practices binnen de RA-opleidingen voorbij. Zo hanteert één opleiding een model, dat een duidelijk verband legt tussen alle IT-lagen in een organisatie (strategie, organisatiestructuur, bedrijfsprocessen, informatiesystemen en technische infrastructuur) en de stappen in de controleaanpak van de accountant. Op die manier wordt inzicht gegeven in hoeverre elk IT-onderdeel de controle beïnvloedt en welk gedeelte van IT van belang is voor het te onderzoeken bedrijfsproces. Een andere good practice is het feit dat verschillende opleidingen de inhoud van de kernvakken ICAIS en A&A voortdurend en nauwgezet op elkaar afstemmen. Ook zetten verschillende opleidingen zeer gespecialiseerde docenten of gastdocenten in voor de behandeling van specifieke technische IT-onderwerpen. Die extra inhoudelijke, diepgaande inbreng van technische IT-deskundigheid, zowel op het gebied van technologie als van audit, is positief. Door bij dergelijke gastlessen ook een ‘reguliere’ docent in te zetten, wordt bovendien geborgd dat de relatie met de controle van de jaarrekening duidelijk wordt gelegd. Voor meer good practices en een uitgebreider verslag van dit onderzoek naar de implementatie van IT-eindtermen in de RA-opleidingen verwijzen wij u graag naar het rapport.
Het rapport inzake het Themaonderzoek IT – Implementatie IT-eindtermen in de RA-opleidingen kunt u hier downloaden.
De CEA stelt de eindtermen vast voor de accountantsopleidingen, zowel voor het theoretische als het praktijkdeel van de opleiding en ziet er op toe dat deze in de opleidingen gerealiseerd worden. Periodieke herziening van deze eindtermen is essentieel om vanuit de opleidingen goed te kunnen blijven aansluiten op de beroepspraktijk en de ontwikkelingen bij klanten.